تحلیل مکانی و شناسایی مناطق پرخطر بیماری بروسلوز انسانی با استفاده از روش‌های اندازه‌گیری خودهمبستگی مکانی

مقدمه: بیماری بروسلوز شایع‌ترین بیماری مشترک بین انسان و دام است که به عنوان یک تهدید بالقوه بهداشت عمومی محسوب می‌گردد. استفاده از سیستم اطلاعات مکانی کمک شایان توجهی به مدیران و تصمیم‌گیران حوزه سلامت عمومی جامعه در خصوص طراحی، اجرا و نظارت بر برنامه‌های کنترلی می‌کند. روش: در این مطالعه توصیفی- مقطعی به منظور تعیین نوع الگوی سالانه بیماری از آماره عمومی موران، برای شناسایی مناطق پرخطر از آماره‌‌های محلی موران و Getis-Ord Local G* و برای مقایسه الگوی مکانی بیماری براساس میزان بروز سالانه در هر دو سال متوالی از آماره موران تفاضلی استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین موارد در بازه زمانی هفت ساله در دهستان‌های شهرستان ملایر و کمترین موارد در شهرستان‌های اسدآباد و تویسرکان و نواحی مرکزی و غربی استان قرار دارند. میزان بروز بیماری از سال 1388 تا 1393 افزایش و در سال 1394 کاهش یافته است. در خصوص تحلیل الگوی بیماری، الگوی همه سال‌ها به جزء سال ۱۳۹۱ خوشه‌ای تشخیص داده شد. خوشه‌های شناسایی شده توسط آماره‌های محلی موران و G* نشان دادند که خوشه‌های با نرخ بروز بالا و نقاط داغ در جنوب شرقی استان همدان قرار داشتند. نتایج حاصل از آماره موران تفاضلی نشان از ایجاد مناطق پرخطر جدید با گذر زمان در سطح استان دارد. نتیجه‌گیری: با مقایسه الگوی مکانی بیماری برای سال‌های مختلف می‌توان گفت برنامه‌های کنترلی فعلی کارایی لازم را نداشته و نیازمند یک بازنگری کلی می‌باشند. نتایج حاصل از این مطالعه در تعیین نقطه شروع برنامه‌های آتی و بررسی میزان اثربخشی آن‌ها قابل استفاده می‌باشد.